Günümüz görsel sanatlar, tasarım ve mimarlık alanlarının eğitiminde görsel tasarım elemanlarının ve ilkelerinin kökeni, Japon sanat eğitimine dayanır. Kolombiya Üniversitesinden sanat ve tasarım eğitmeni Arthur Wesley Dow, Tokyo Güzel Sanatlar Akademisindeki programlardan yararlanarak 1899 yılında yazdığı “Kompozisyon (Composition: ASeries of Exersies in Art Structure fort he Use of Students and Teachers)” adlı kitabında bu görsel öğe ve ilkeleri anlatmıştır. Bu kitapta sanatçı veya tasarımcı çizgiyle, ışık, gölge dengesiyle ve renkle çalışır, estetik kompozisyonlara ulaşabilmek için kontrol edilebilen yöntemi ve kitabı ile Dow, Amerikan sanatının ve tasarımının şekillenmesinde önemli bir rol oynamıştır. Bununla birlikte Arthur Wesley Dow’un geliştirdiği ve uyguladığı biçimci sanat ve tasarım eğitimi müfredatı, Almanya’da Bauhaus zanaatçılar bir çatı altında birleşerek görsel öğeler ve ilkelerin kullanımlarına dair denemeler yaparak günümüz tasarım anlayışının temellerini atmışlardır.
Grafik Tasarımın İlkeleri / Kompozisyon İlkeleri
Grafik tasarım, ortaya çıkması istenen tasarıma yönelik görsel mesajın estetik bir biçimde iletilmesi olarak tanımlanırsa estetik bir tasarımda olması istenilen görsel ögelerin (renk, metin, çizim, grafik, resimler, hareketli görüntüler vb.) belirli bir kompozisyon içinde (yön, boşluk, denge, bütünlük vb.) bir arada kullanımına yönelik bütünlük ve özgünlük gibi birtakım kriterleri içermektedir. Bir tasarım yapmak için bu ilkelerden bir ya da birkaç tanesini veya hepsi bir arada kullanılabilir. Bu görsel ilkelerin birbirleriyle ve görsel öğelerle birlikte kullanımlarından sonsuz tasarım kompozisyonları oluşturulabilir. Kompozisyonda en önemli kriter, her şeyin bütüne ait ve uygun olması, hiçbir öğenin birbirine yabancı ve uyumsuz olmamasıdır.
Grafik Tasarım İlkelerini sekiz başlıkta sıralayacağız bunlar vurgu, hiyerarşi, espas, denge, oran-orantı, yön, bütünlük ve ritim.
1-Vurgu / Egemenlik
Doğa ve her yapıt bir dominant noktaya sahiptir. Bu açıdan kompozisyonda da diğer ögeler belirli bir düzen içerisinde yer alırken bir tanesinin öne çıkması, mesajın iletilmesini kolaylaştırır. Dikkat çekilen bu öge, vurgulanandır.
2-Hiyerarşi / Koram
İki zıt ucu uygun kademelerle birbirine bağlayan köprüye hiyerarşi, yani koram denir. Tasarım yüzeyindeki görsel elemanları hiyerarşik olarak düzenlerken tasarımda üç çeşit koram vardır. Bunlar tasarım yüzeyinde ayrı ayrı ya da bir arada kullanılabilirler.
1) Eksensel Koram
2) Merkezsel Koram
3)Çevresel Koram
3-Espas / Boşluk
Boşluk karmaşıklığı azaltır ve ferah bir göünüm sağlar. Nasıl ki her yeri eşyalarla dolu bir ev nasıl ruhumuzu sıkarsa her yeri görsel ve metinlerle dolu bir tasarım da sıkıcı olur. Bu açıdan tasarımlarda boşluklar kullanılır. Boşluk tasarımla ilerişim kuran kişiye rehberlik eder.
4-Denge
Tasarımda dengeyi, asimetrik ve simetrik olmak üzere iki farklı açıda kurgulayabiliriz. Simetrik denge ile kurulmuş kompozisyonlardaki ögeler, birbirleriyle dikey ve yatay olarak veya köşegensel olarak birbirine paralellik gösterir. Asimetrik denge, tasarım yüzeyindeki görsel ögeler arasında dinamik bir düzen sağlar. Simetrik dengede olduğu gibi asimetrik dengede de bir optik ağırlık merkezi vardır. Fakat bu merkez, geometrik merkezden farklı bir konumdadır tamamıyla gözün estetik açıdan belirlediği bir merkezdir.
5-Oran – Orantı / Ölçü
Tasarımda kullanılan görsel ögelerin birbirleri ile olan ilişkisine denir. Sanat tarihinde, oran-orantıya verilebilecek en ünlü örnek, Parthenon Tapınağıdır. Bu örneği göz önüne aldığımızda görsel açıdan estetik olanı yakalamak için tasarımda da benzer oran ve orantılara ihtiyacımız vardır.
6-Yön
Tasarım yüzeyindeki görsel elemanlar izlenirken birbirleriyle oluşturdukları uyumla yönelerek hareket oluşturur. Tasarımcı ileteceği mesaj doğrultusunda “gözünü görsel elemanlar üzerinde yönlendirmek” için kullanır.
7-Bütünlük / Ahenk
Bütünlük; Gestalt görsel algı teorisi içerisinde yer alır. Bu teori de izleyicinin görsele bakarken bir şekil ya da tastamam bir bütün aradığını söyler. İnsan zihni gördüğünü basitleştirip düzenler ve gruplayarak algılar. Böylece tasarımcı, kompozisyonda yer alan görsel ögeleri bir bütünlük içinde sunarsa izleyicinin algılaması kolaylaşır.
8-Ritim
Kompozisyonda gözün bir objeden diğerine rahatça kayabilmesidir. Soyut bir kavram olmasına rağmen çizgi, şekil, form, yapı ve renk kullanımı ile sağlanabilir. Kompozisyonda kullanılan tüm görsel elemanlarının bir ritim içerisinde olması gerekir. Ayrıca ritim, tasarım ile eser arasında bir uyum oluşturmak için yinelenen devinimler düzenidir.
Henüz yorum yapılmamış, sesinizi aşağıya ekleyin!